Projekt ogrodu dla niejadka

UWAGA!!! Od stycznia 2016 blog Mój Miły Czas jest dostępny w nowej wersji na www.mojmilyczas.pl - ZAPRASZAM :)

Założeniem mojego zadania jest stworzenie projektu ogrodu specjalnie dostosowanego dla dziecka w wieku przedszkolnym, które uznawane jest za tzw. ,,niejadka”. Ma ono problemy z apetytem, dlatego głównym celem uprawianych roślin będzie pobudzenie apetytu dziecka, zachęcenie go do jedzenia poprzez różne kolory i kształty, oraz uzupełnienie braku witamin i minerałów w diecie.

            Ogród dla dziecka zostanie wkomponowany w założenie ogrodowe przy domu jednorodzinnym w Węgrzcach (okolice Krakowa). Teren jest płaski, zalesiony z jednej strony, z daleka od ruchliwej drogi. Warunki klimatyczne tam panujące są typowe dla tej części Polski, dlatego też zaproponuję gatunki dostosowane do nich.
Sam ogród natomiast będzie z założenia ogrodem uprawianym przez dziecko, a jego położenie będzie tuż obok placu zabaw. Dlatego też proponuję ogród w formie wzniesionych zagonów, które urozmaicą rzeźbę terenu, stwarzając nowe możliwości zabawy. Zagony te będą drewnianymi skrzyniami, które można pomalować na różne kolory, tak aby przedszkolak mógł się dodatkowo uczyć i rozwijać. Podłożem będzie ziemia ogrodowa, uzupełniana corocznie, dzięki czemu wykluczymy przymusowe nawożenie zagonów. 

Dobór odmian w ogrodzie dla niejadka.
            W doborze kierowałam się przede wszystkim ciekawą formą i kolorami (przecież ,,jemy oczami”), nie zapominając oczywiście o funkcji witaminizującej.
Pierwszą roślinę jaką proponuję jest Koper włoski (Fenkuł) Foeniculum vulgare odmiana Dulce, który ma ciekawą barwę – biało zieloną, oraz rzadko spotykaną część jadalną (może te nowinki zachęcą do spróbowania?). Odmiana Dulce jest odmianą o delikatniejszym smaku, który jest bardzo specyficzny dla tej rośliny. Sam Koper włoski ma działanie pobudzające soki trawienne i wydzielanie żółci, dzięki czemu apetyt dziecka zostanie pobudzony.

Pietruszka naciowa Petroselinum Crispim jest kolejną zieloną rośliną, którą można stosować w niedużych ilościach np. jako przyprawa do zup. Jest ona bogata w witaminy i minerały, dzięki czemu spożycie nawet małej porcji jest wskazane dla niejadka. Dodatkowym atutem jest dostępność przez cały rok. Pietruszka szybko rośnie i można ją pozyskiwać bezpośrednio przed spożyciem. 

W uprawie kolejnej rośliny na pewno będą musieli pomóc rodzice, ale są oni ogrodnikami
i wiedzą jakie zabiegi wykonać na Pomidorze PERUN Lycopersicon lycopersicum. Jest to roślina bardzo plenna, dająca owoce wszechstronnego zastosowania. Ciekawostką jest ich żółty, słoneczny kolor i gruszkowaty kształt. Musi on rosnąć przy bambusowej kratownicy, dlatego ją również zaznaczam w projekcie.

O kolejny owoc nasz mały ogrodnik nie będzie musiał konkurować z mieszkającymi w pobliskim lasku ptakami. Ze względu na swoją żółtą barwę POZIOMKA YELLOW WONDER Frogaria vesca jest nie zauważalna dla tych zwierząt. Natomiast dla dziecka może być ona fantastyczną alternatywą typowych czerwonych poziomek. Rośnie na niewysokich krzaczkach i jest szczególnie polecana do przydomowych ogrodów. Jej największym walorem jest bogactwo i intensywność smaku.

Warzywo o barwie fioletowej na pewno zachęci dziecko do spróbowania, a mowa o FASOLI SZPARAGOWEJ TYCZNEJ – Blauhilde. Jej strąki i nasiona są bogate w witaminę C, karoten (prowitaminę A), witaminy z grupy B oraz wapń, fosfor i żelazo. Jest doskonałym źródłem białka, które jest istotnym składnikiem budulcowym dla młodego organizmu.
Jej wadą jest zmiana barwy strąków po obróbce termicznej z fioletowej na brunatną.
Aby temu zapobiec poleca się gotowanie warzywa na parze. Ewentualnie można zachęcić dziecko pokazując mu kolorową przemianę fasoli podczas gotowania.

Marchew Purple Haze F1 zwana potocznie ,,tygrysią marchwią”, faktycznie ma kolor jak umaszczenie tygrysa. Takiego przysmaku pozazdrości naszemu niejadkowi każdy kolega z przedszkola! Dodatkowo jak każda marchew jest cennym źródłem witamin i karotenów.
Jej walorem jest również to, iż po obróbce termicznej nie traci barwy. Można więc ją stosować jako dodatek do zup czy surówek, albo gotową przekąską w przerwie między zajęciami. Jej jedynym minusem jest silne powinowactwo do chorób grzybowych. Wymaga więc ona wysokiej ochrony roślin, co z punktu widzenia zdrowia dziecka nie jest dobre. Jednak zakładając, że jest to nowy ogród, podłożem jest ziemia ogrodowa, to jest to miejsce wolne od grzybów i nic złego z rosnącą marchwią nie powinno się dziać.

Warzywem o wielu cennych zaletach jest z pewnością Rzodkiewka KRAKOWIANKA Raphanus sativus. Po pierwsze jest to odmiana wczesna, o dobrej zdolności do zawiązywania zgrubień. Polecana do uprawy wiosennej w polu i nie ogrzewanych tunelach, a na wzniesionych zagonach zawsze jest nieco cieplej, dlatego jest to kolejny plus. Miąższ biały, smaczny, jędrny, idealny do chrupania na kanapce. Odporna na parcenie i wcześniejsze wybijania w pędy kwiatostanowe co przydaje się podczas amatorskiej uprawy kilku sztuk rzodkiewki.

Cebula WENTA Allium cepa z pewnością znajdzie zastosowanie w kuchni naszego niejadka. Jest odmianą późną o czerwonej łusce. Cebule duże, lekko spłaszczone do kulistych. Miąższ fioletowo-biały, twardy, soczysty, łagodny, duża zawartość witaminy C. Przeznaczona do bezpośredniego spożycia i do przechowywania.

Największym i najbardziej spektakularnym warzywem uprawianym przez naszego niejadka będzie Dynia makaronowa PYZA Cucurbita pepo. Jest z pewnością największą rośliną w ogrodzie. Zbiór następuje dopiero późną jesienią, ale warto było czekać. Doskonałe warzywo do przyrządzania tzw. warzywnego spaghetti (jego miąższ pod wpływem krótkiego gotowania lub prażenia rozpada się na fragmenty przypominające makaron).

Koncepcja ogrodu dla niejadka.
            Cała koncepcja zagospodarowania ogrodu dla niejadka jest dość prosta. Proponuję cztery wzniesione zagony o wymiarach sześcianu o boku 100cm. Zagony te zostaną ustawione bezpośrednio na trawniku w odległości 100cm od siebie. Całość będzie tworzyć bardzo symetryczną kompozycję z większym i mniejszymi kwadratami. Ogród będzie zajmować 4m², co może wydawać się niewielką powierzchnią. Jednak z punktu widzenia dziecka zapewne będzie to wystarczająco dużo terenu do uprawiania jego roślin.
Styl ogrodu dla niejadka będzie połączeniem kilku innych. Funkcjonalność, materiał naturalny, dydaktyka oraz pomysł ogrodu w dużych pojemnikach (skrzyniach) będą zaczerpnięte ze stylu nowoczesnego. Natomiast  symetria, geometryzacja oraz forma zagonowa będzie zaczerpnięta ze stylu klasycznego.
System uprawy będzie typowo zagonowy, geometryczny. Tak, aby dziecko z łatwością odnajdywało wybraną roślinę, oraz by uczyło się swego rodzaju porządku i planowania.
Dodatkowym atutem są szerokie, proste ścieżki z murawy, na które będzie łatwo wjechać kosiarką. Wielkość zagonów została specjalnie dopasowana do gabarytów użytkownika. 

Koncepcja umieszczenia ogrodu dla niejadka

Organizacja pracy w ogrodzie.
            By usprawnić opis całej organizacji pozwolę sobie ,,nadać kolor” poszczególnym zagonom, tak by wszystko było w projekcie jasne. Natomiast podczas wykonania projektu dobór kolorów jest już kwestią indywidualną.
Proponuję więc cztery kolory: niebieski, czerwony, żółty i zielony. Każdy z zagonów wymaga umownemu podziałowi na pół.
            Ponieważ rodzice dziecka są z wykształcenia ogrodnikami i dysponują miejscem, gdzie można przygotować rozsadę proponuję, by wszystkie rośliny ,,przygotować” tak, by wyjść z nimi do ogrodu w tym samym czasie. Mój wybór kieruję tym, iż dziecko jako osoba młoda, mogła by się szybko zniechęcić do długotrwałej pracy w ogrodzie. Przypominając, że powierzchnia ogrodu jest niewielka, obsadzenie całości, dzięki pomocy rodziców, zajmie prawdopodobnie około dwóch godziny. Następnie pozostaje tylko czekać, obserwować, podlewać i plewić.

Kalendarz prac do wykonania z ogrodzie dla niejadka (rok pierwszy):

Przygotowanie roślin w inspekcie.

Miesiąc	Zabieg ogrodniczy	Roślina	Informacje	Sztuki
Marzec	Siew nasion do inspektu	Pietruszka naciowa		15
Marzec/kwiecień		Pomidor PERUN		5
		POZIOMKA YELLOW WONDER	wysiew nasion do skrzynek rzutowo, przerywka	10
Kwiecień		Koper włoski odmiana Dulce	nasiona co 20cm, na głębokość 2cm	15
		Dynia makaronowa PYZA		5

Wyjście z rozsadą lub siew nasion na miejsce stałe w ogrodzie dla niejadka.

Miesiąc	Zabieg ogrodniczy	Roślina	Informacje	Sztuki	Miejsce
Maj	Sadzenie rozsady	Koper włoski odmiana Dulce	Rozstawia 30x20cm	10	Zagon niebieski
		Pietruszka naciowa	Rozstawia 25x10cm		Zagon zielony
		POZIOMKA YELLOW WONDER	Rozstawia 30x20cm	8	Zagon żółty
	Siew nasion do gruntu	FASOLA SZPARAGOWA TYCZNA	Rozstawa 50x50cm + bambusowe tyczki o wysokości 100cm	5	Zagon niebieski
		Marchew	Rozstawa 30x30cm, głębokość 1cm	10	Zagon żółty
		Rzodkiewka KRAKOWIANKA	Siejemy na przemian z Pietruszką naciową		Zagon zielony
		Cebula WENTA	Rozstawa 20x5cm	15	Zagon czerwony
	Sadzenie rozsady	Dynia makaronowa PYZA	Rozstawia 100x80cm	3	Zagon zielony
Maj/czerwiec		Pomidor PERUN	Rozstawia 60x50cm + bambusowa kratownica 100x100cm	3	Zagon czerwony

Zbiór w ogrodzie dla niejadka.

Miesiąc	Roślina	Inne informacje
Czerwiec	Pietruszka naciowa	Po zbiorze powtarzamy siew naprzemiennie
	Rzodkiewka KRAKOWIANKA
	POZIOMKA YELLOW WONDER	Owocuje do późnej jesieni
Lipiec/sierpień	Pomidor PERUN	Po zbiorze usunąć podpory
	FASOLA SZPARAGOWA TYCZNA
Sierpień	Marchew
Sierpień/wrzesień	Cebula WENTA
Wrzesień	Koper włoski odmiana Dulce
Wrzesień/październik	Dynia makaronowa PYZA

            Po zakończonym okresie wegetacji usuwamy rośliny z zagonów, ponieważ wszystkie traktujemy jako rośliny jednoroczne (z wyjątkiem Poziomki, którą możemy na wiosnę przesadzić do innego zagonu). Resztki roślinne kompostujemy, by pozyskać nawóz zielony. W roku kolejnym zagony uzupełniamy kompostem oraz ziemią ogrodową.
            Znając harmonogram prac z poszczególnymi roślinami proponuję w roku kolejnym
(i następnych) dowolną zamianę roślin w zagonach. Dzięki temu, prowadzimy swego rodzaju płodozmian i unikniemy rozprzestrzenieniu  się patogenów i szkodników. Poprzez regularne uzupełnianiu gleby i prowadzenie regularnego odchwaszczania stanowisko z założenia pozostanie doskonałym miejscem do uprawy wybranych gatunków.

            Postępując zgodnie z kalendarzem siewu, zaproponuję tylko rozmieszczenie poszczególnych gatunków w danych zagonach:

Propozycja rozmieszczenia gatunków w ogrodzie dla niejadka (rok drugi).

Miesiąc	Zabieg ogrodniczy	Roślina	Miejsce
Maj	Sadzenie rozsady	Koper włoski odmiana Dulce	Zagon czerwony
		Pietruszka naciowa	Zagon żółty
		POZIOMKA YELLOW WONDER	Zagon niebieski
	Siew nasion do gruntu	FASOLA SZPARAGOWA TYCZNA	Zagon czerwony
		Marchew	Zagon niebieski
		Rzodkiewka KRAKOWIANKA	Zagon żółty
		Cebula WENTA	Zagon zielony
	Sadzenie rozsady	Dynia makaronowa PYZA	Zagon żółty
Maj/czerwiec		Pomidor PERUN	Zagon zielony

            W kolejnych latach można dowolnie zamieniać gatunki, wprowadzać nowe, usuwać  stare, eksperymentować. W momencie, gdy niejadek przestanie być niejadkiem skrzynie można przenieść bliżej kuchni i uprawiać w nich np. zioła. Dodatkowym ich atutem jest możliwość szybkiego demontażu w momencie, gdy przestaną być potrzebne. Materiał,
z którego zostały wykonane można wykorzystać w innych częściach ogrodu lub
w ostateczności przeznaczyć na kompost.

            Uważam, że moja koncepcja ogrodu dla niejadka jest doskonałą formą zachęcenia dziecka do pomocy rodzicom i kontaktu z naturą. Dodatkowo młody człowiek uczy się odpowiedzialności, cierpliwości oraz kojarzenia faktów. Poznaje świat konsumpcji od strony produkcji, uczy się jak dbać o środowisko i gospodarować zasobami. I najważniejsze rozwija swój zmysł smaku, zapachu oraz odwagi próbując nowe wcześniej nieznane gatunki
i odmiany warzyw i owoców.

Pozdrawiam

E.